Rechtbank Gelderland, ECLI:NL:RBGEL:2023:1072

Feiten en omstandigheden

Een pedagogisch medewerker (verder: ‘eiser’) van een zorginstelling voor jongeren tussen de 12 en 23 jaar (verder: ‘gedaagde’) is tijdens zijn werkzaamheden door een jongere gebeten in zijn borst. Dit gebeurde bovenaan een trap waar zich een plateau bevindt met een deur die leidt naar de slaapzalen. Als gevolg van deze beet is zijn borstspier afgescheurd.

Eiser stelt gedaagde aansprakelijk voor de schade die hij heeft opgelopen en waar hij tot op de dag van vandaag nog altijd last heeft. De aansprakelijkheid wordt echter niet door gedaagde erkent.

Procedure bij de rechtbank

Eiser heeft vervolgens besloten om juridische stappen te ondernemen. Bij de procedure staat de vraag centraal of gedaagde haar zorgplicht ingevolge 7:658 BW tegenover eiser heeft geschonden. Eiser stelt dat gedaagde aansprakelijk is voor de gevolgen van het ongeval en voor alle materiële en immateriële schade. Zij zou namelijk haar zorgplicht hebben geschonden door onder meer geen voorzorgsmaatregelen te nemen om de situatie boven aan de trap veiliger te maken. Ook heeft zij er niet de zorg voor gedragen om trainingen of instructies te geven die het werk op die locatie veiliger zouden maken.

Juridisch kader

Een werkgever is op grond van artikel 7:658 BW verplicht om maatregelen te treffen die nodig zijn om te voorkomen dat de weknemer in de uitoefening van zijn werkzaamheden schade lijdt. Deze zorgplicht moet ruim worden opgevat. Niet snel kan worden aangenomen dat de werkgever aan zijn zorgplicht heeft voldaan en dan ook niet aansprakelijk is voor de schade.

Welke maatregelen de werkgever dient te treffen, is afhankelijk van de omstandigheden van het geval:

-      Aard van de werkzaamheden,

-      Kans dat zich een ongeval zal voordoen,

-      Ernst die de gevolgen van een ongeval kunnen hebben,

-      En de mate van de bezwaarlijkheid van de te nemen veiligheidsmaatregelen.

De omstandigheid dat er schade mogelijk is schept niet direct voor de werkgever de verplichting om maatregelen te nemen om die schade te voorkomen. Welke verplichting wel rust, moet worden beoordeeld door alle omstandigheden van het geval.

Overwegingen rechtbank

De kantonrechter stelt vast dat er geen sprake was van een veilige werkplek. Het plateau bovenaan de trap heeft een deur naar de slaapvertrekken van de jongeren en zat op het moment afgesloten met een slot dat alleen openging met een sleutel. Dit zorgde ervoor dat eiser nergens heen kon. De jongere – die op dat moment door eiser en zijn collega als agressief was beoordeeld en ook al agressief gedrag had vertoond op de trap – niet in een keer doorlopen naar zijn slaapkamer. Eiser moest er eerst voor zorgen dat de jongere rustig werd. Op het moment dat eiser de deur open wilde doen en wegdraaide van de jongere die opnieuw zijn vuisten balden, was eiser genoodzaakt om fysiek in te grijpen voor zijn eigen veiligheid en voor de veiligheid van zijn medewerker. Hierop volgend verzette de jongere zich en heeft hij de kans gezien om eiser te bijten.

De kantonrechter is van oordeel dat het plateau boven aan de trap, niet kan worden aangemerkt als een veilige werkplek. Gedaagde had maatregelen kunnen treffen om de plek veilig te maken voor haar werknemers. Er had bijvoorbeeld gebruik kunnen worden gemaakt van een tagsysteem om de deur te openen, zodat de jongere en de medewerkers door konden lopen zonder oponthoud bovenaan de trap. Eiser had het gesprek dan niet op het plateau hoeven voeren maar bijvoorbeeld in de slaapkamer waar andere medewerkers ook aanwezig waren. Daar komt bij dat er voor het incident plaatsvond meermaals is geklaagd over de gevaar zettende situatie bovenaan de trap. Maar zij heeft nagelaten hier iets mee te doen.

Gedaagde verweert dat er nu eenmaal sprake is van kleine manoeuvreerruimtes en dat niet kan worden voorkomen dat een medewerker aldaar alleen met een jongere is. Dit wordt echter door de kantonrechter verworpen, omdat dit een andere situatie is dan de onderhavige, waarbij de mogelijkheid bestond te voorkomen dat een medewerker zich alleen met een jongere in de ruimte zou bevinden.

Tot slot heeft gedaagde nog aangevoerd dat er geen sprake is van causaal verband tussen de zorgplicht en de geleden schade. Dit wordt nogmaals niet gevolgd door de kantonrechter. Er is echter wel sprake van causaal verband, omdat als er geen slot op de deur had gezeten of als er een andere voorziening was getroffen, het gesprek tussen de jongere en eiser niet op het plateau had hoeven plaatsvinden maar in de gang met de slaapkamers. Daar had eiser zijn collega’s die hem konden helpen. Op het plateau stond hij er namelijk alleen voor, terwijl hij tijdens de trainingen kreeg aangeleerd om samen met andere medewerkers in te grijpen. 

Conclusie

De kantonrechter komt tot de conclusie dat gedaagde niet heeft voldaan aan haar zorgplicht die zij volgens artikel 7:658 BW heeft. Zij is aansprakelijk voor de schade die het gevolg is van het ongeval. Zij is dan ook verplicht om die schade aan eiser te vergoeden. 

Wilt u de hele uitspraak teruglezen? Dat kan hier.