Wanneer is de werkgever aansprakelijk bij een bedrijfsongeval?

Een bedrijfsongeval gebeurt vaak onverwacht: een val van een trap, een uitglijpartij op de werkvloer, een machine die hapert of een collega die onbedoeld letsel veroorzaakt. Wie slachtoffer wordt van een ongeval op het werk, vraagt zich terecht af: kan ik mijn werkgever aansprakelijk stellen en heb ik recht op schadevergoeding?

In dit uitgebreide artikel legt Vittoria Law – specialist in werkgeversaansprakelijkheid en slachtofferadvocatuur – stap voor stap uit wanneer een werkgever aansprakelijk is volgens artikel 7:658 BW, wat u kunt claimen en hoe de juridische bewijslast werkt.

1. Wat is een bedrijfsongeval volgens de wet?

Artikel 7:658 BW bevat géén wettelijke definitie van een bedrijfsongeval. De Arbowet vult dit gat op:
een arbeidsongeval is een plotselinge, ongewilde gebeurtenis, tijdens het werk, die leidt tot letsel en ziekteverzuim.
Voorbeelden zijn:

• vallen van een trap of ladder
• letsel door machines, voertuigen of gereedschappen
• struikelen over materiaal op de vloer
• snij- of beknellingsletsels
• brandwonden
• agressie of geweld door collega’s of derden
• ongevallen tijdens vervoer of werkzaamheden buiten kantoor

Belangrijk: ook psychisch letsel kan een bedrijfsongeval zijn, mits er een duidelijk verband bestaat met de werksituatie.

2. De hoofdregel: de werkgever heeft een zeer zware zorgplicht

De kern van artikel 7:658 BW is helder:
de werkgever moet zorgen voor een veilige werkomgeving en veilige omstandigheden.

Daaronder vallen:

• veilige werkplek (“lokaal”)
• veilige werktuigen en gereedschappen
• veiligheidsvoorschriften
• duidelijke instructies
• toezicht op naleving
• het voorzien van beschermingsmiddelen (PBM’s)
• een actuele Risico-Inventarisatie en -Evaluatie (RI&E)
• adequaat ingrijpen bij gevaarlijke situaties

Uit de rechtspraak blijkt dat de zorgplicht zeer streng wordt uitgelegd. Een werkgever wordt geacht te anticiperen op onoplettendheid, routinefouten en menselijke vergissingen. Een werknemer die “niet oplette” is dus géén excuus voor de werkgever.

3. Wat moet de werknemer bewijzen? (Goed nieuws: heel weinig.)

De bewijslast in 7:658 BW is slachtoffer-vriendelijk.
U hoeft slechts te bewijzen:

1. Er was een arbeidsongeval, en
2. U heeft schade.

Daarna verschuift de bewijslast naar de werkgever.

De werkgever moet vervolgens aantonen:

• dat hij aan álle verplichtingen van de zorgplicht heeft voldaan,
  óf
• dat er sprake was van opzet of bewuste roekeloosheid bij de werknemer.

Dat laatste wordt in Nederland bijna nooit aangenomen. Rechters zijn hier extreem terughoudend in.

4. Wanneer ís de werkgever aansprakelijk?

Dat is vrijwel altijd het geval wanneer blijkt dat de werkgever één van de volgende zaken niet (voldoende) heeft gedaan:

4.1 Geen of onvolledige instructies

Een werkgever moet werknemers actief en regelmatig instrueren over:

• risico’s van het werk
• veilig gebruik van machines
• persoonlijke beschermingsmiddelen
• veiligheidsprocedures
• gevaren van specifieke opdrachten

Het eenmalig uitreiken van een handboek is niet genoeg. Instructies moeten regelmatig herhaald worden.

4.2 Onvoldoende toezicht

Een werkgever moet ook controleren of werknemers de instructies naleven.
Geen toezicht ⇒ vaak aansprakelijkheid.

4.3 Onveilige werkplek (inclusief trappenhuis, buitenterrein, voertuigen, daken, etc.)

Het begrip “lokaal” wordt extreem ruim uitgelegd.
Niet alleen de werkplek zelf, maar ook:

• trap of trappenhuis
• gangen
• buitenterrein
• parkeergarage
• openbare weg bij dienstreizen
• voertuigen van de werkgever
• klantenlocaties
• thuiswerkplekken (ja, ook thuis!)

vallen onder de zorgplicht.

4.4 Ondeugdelijke of gevaarlijke machines en gereedschappen

De werkgever moet machines controleren, onderhouden, keuren en, waar nodig, vervangen.
Zelfs wanneer het risico klein lijkt, moet worden ingegrepen.

4.5 Geen of verkeerde PBM’s verstrekt

Een werkgever moet zorgen voor:

• helmen
• handschoenen
• valbeveiliging
• veiligheidsbrillen
• gehoorbescherming
• veiligheidsschoenen
  En hij moet toezien op het gebruik daarvan.

4.6 Onvoldoende onderzoek naar risico’s (ken- en onderzoeksplicht)

Werkgevers moeten actief risico’s inventariseren:

• op de werkvloer
• in machines
• bij gevaarlijke stoffen
• tijdens nieuwe processen
• naar aanleiding van bijna-ongevallen

Te weinig onderzoek betekent vrijwel altijd aansprakelijkheid.

5. Wanneer is een werkgever níet aansprakelijk?

Dat komt in de praktijk weinig voor, maar het kan in drie situaties:

5.1 De werkgever kan bewijzen dat hij álles heeft gedaan wat redelijkerwijs kon worden verwacht

In uitzonderlijke gevallen lukt dit (bijv. een volstrekt onvoorzienbare machinefout).

5.2 Er was géén verband met het werk

Bijvoorbeeld:

• ongeval tijdens privégebruik van machines
• letsel tijdens pauze buiten het terrein zonder werkgerelateerd element
• activiteiten zonder enig functioneel verband

Maar let op: wat “functioneel verband” is, legt de rechter heel ruim uit.

5.3 Opzet of bewuste roekeloosheid van werknemer

Een extreem hoge drempel.
Voorbeelden die niet worden geaccepteerd:

• even snel iets pakken zonder helm
• haast
• onvoorzichtigheid
• routinefout
• inschattingsfout

Het moet gaan om bijna-suïcidaal gedrag waarbij de werknemer bewust het risico heeft aanvaard.

6. Veelgestelde vragen bij bedrijfsongevallen

Valt een ongeval tijdens een bedrijfsuitje ook onder art. 7:658 BW?

Soms wel. Als deelname verplicht, gewenst of werkgerelateerd was, is de werkgever vaak gewoon aansprakelijk.

Wat als ik gewond ben geraakt door een collega?

Ook dan kan de werkgever aansprakelijk zijn: collega’s zijn onderdeel van de werkomgeving.

Valt thuiswerken onder de zorgplicht?

Ja. Ook thuis heeft de werkgever verplichtingen: ergonomie, werkplekverbetering, instructies, werkdrukbewaking.

7. Welke schade kan ik claimen?

7.1 Materiële schade

• verlies aan inkomen
• verlies aan arbeidsvermogen
• medische kosten
• reiskosten ziekenhuis/therapie
• huishoudelijke hulp
• schade aan kleding of persoonlijke spullen
• toekomstschade (pensioen, loopbaanverlies)

7.2 Immateriële schade (smartengeld)

Eerlijk: smartengeld is in Nederland niet extreem hoog, maar wel belangrijk voor erkenning.

7.3 Kosten voor juridische hulp

Deze worden bij aansprakelijkheid volledig vergoed door de werkgever of diens verzekeraar.

U betaalt dus niets. Zie ook het onderwerp kosten.

8. Hoe verloopt een claim bij werkgeversaansprakelijkheid?

1. Melding ongeval
2. Medisch traject
3. Aansprakelijkstelling door advocaat
4. Onderbouwing met feiten, getuigen, foto’s, medische informatie
5. Beoordeling door verzekeraar
6. Voorschot op schade
7. Re-integratie en monitoring
8. Eindregeling van de schade

Verzekeraars proberen regelmatig schade te beperken, vertragen of betwisten het causale verband.
Daarom is bijstand van een specialist cruciaal.

9. Waarom kiezen voor Vittoria Law bij een bedrijfsongeval?

Vittoria Law staat bekend als een boutique kantoor dat slachtoffers bijstaat met:

✔ juridische scherpte
✔ medische kennis
✔ stevige onderhandelingspositie tegenover verzekeraars
✔ transparante communicatie
✔ volledige kostenvergoeding bij aansprakelijkheid

Wij nemen u het proces uit handen zodat u zich kunt richten op herstel.

10. Conclusie: werkgever vaak aansprakelijk bij bedrijfsongeval

De zorgplicht van de werkgever is streng.
Werknemers hoeven weinig te bewijzen.
Werkgevers moeten veel aantonen.

In praktijk is de werkgever in het merendeel van de gevallen (mede) aansprakelijk.

Heeft u letsel opgelopen tijdens uw werk?
Neem vrijblijvend contact op met Vittoria Law voor advies of directe bijstand.